Luật pháp không thể là công cụ đàn áp mà phải phục vụ công lý

Thanh Trúc, phóng viên đài RFA
2010-01-03
.
Tòa án nhân dân tỉnh Thái Bình sau một phiên xử kín vào ngày 28-12-2009 đã tuyên phạt cựu Trung tá Trần Anh Kim, nhà tranh đấu cho dân chủ ở Việt Nam, 5 năm rưỡi tù giam và 3 năm quản chế về tội “âm mưu lật đổ chính quyền”mà hình phạt tối đa có thể là tử hình. Vì vậy bản án này đã được các hãng thông tấn quốc tế loan đi rộng rãi với nhiều nghi vấn.

AFP PHOTO
Ông Trần Anh Kim bị tuyên án 5 năm rưỡi tù giam về tội "âm mưu lật đổ nhà nước" trong phiên xử kín tại tòa án Thái Bình hôm 28-12-2009. Hình chụp qua màn hình tivi đặt cạnh phòng xử án.

Thanh Trúc của Đài đã có cuộc trao đổi về bản án này sau đây với Luật sư Trần Thanh Hiệp, chủ tịch Trung Tâm Việt Nam về Nhân Quyền, trụ sở đặt tại Paris.

.
Bản án bôi bác
Thanh Trúc: Bản án ngày 28-12-2009 của tòa án Thái Bình phạt nhà hoạt động dân chủ cựu Trung tá Trần Anh Kim 4 năm 6 tháng tù giam và 3 năm quản chế có thể coi là một phán quyết nhẹ có tác dụng trấn an dư luận. Luật sư cũng thấy như vậy phải không?
LS Trần Thanh Hiệp: Theo tôi thì không thể gọi đó là một án nhẹ mà phải nói là một bản án không thể chấp nhận được. Muốn coi là nặng hay nhẹ thì phải xét xem là có tội hay không có tội trước đã. Cách đây vài ngày, trước khi có phiên xử, tôi đã nói là ông Trần Anh Kim không có tội chiếu theo luật phổ quát về nhân quyền mà nhà cầm quyền Hà Nội có nghĩa vụ pháp lý phải tôn trọng và áp dụng. Nhưng họ lại không tôn trọng, không áp dụng. Mà chỉ lấy luật pháp riêng của họ để khủng bố dân, coi khinh dân quyền, dẫm đạp lên nhân quyền. Không cần phải là một luật gia mới biết được điều này. Bà Thơm, vợ của ông Kim khi được phỏng vấn đã nói rằng bà “cực lực phản bác và bác bỏ bản án ngày hôm nay. Bản án này vô lý, quá nặng nề. Họ áp đặt bản án này để che đậy việc bắt bớ, giam cầm anh Kim để bịt đi tiếng nói của anh, tiếng nói làm thức tỉnh lòng người, là động lực cho bao trái tim yêu nước. Đây là tiếng nói toàn là sự thật mà anh ấy đã bày tỏ, chứ không vi phạm một điều nào, khoản nào, và rất phù hợp với bản nhân quyền mà Việt Nam đã ký kết với quốc tế. Anh Kim nói rằng anh ấy đánh giặc nội xâm là những quan tham nhũng, tham ô, phá hoại thành quả của đất nước. Đó là anh ấy có công chứ không phải có tội…”. Cho nên theo tôi phải gọi bản án ngày 28-12-2009 là một bản án phi nhân quyền bôi bác, làm mất thể diện quốc gia trước dư luận của cộng đồng thế giới nay đã rũ bỏ lối sống chuyên chế tại những môi trường xã hội còn lạc hậu như thời trung cổ hay thời phát xít, thời toàn trị xã hội chủ nghĩa.

Lạm dụng pháp luật đàn áp công lý
Thanh Trúc: Đứng bên ngoài mà nhìn và khách quan mà xét, thì các cơ quan điều tra, cơ quan xét xử trong vụ án Trần Anh Kim đã tỏ ra có những cố gắng nêu cao pháp quyền, đổi tội danh từ nhẹ sang nặng rồi lại áp dụng hình phạt tối thiểu chứ không chọn hình phạt tối đa của tội danh nặng. Vì thế ông Trần Anh Kim mới chỉ phải lãnh 5 năm rưỡi tù giam thôi. Để gây ấn tượng bị cáo đã được hưởng một hình phạt nhẹ. Như vậy vẫn có thể coi đó là một bản án bôi bác hay sao?

.
(video: phiên toà xét xử ông Trần Anh Kim. đoạn video này do một người lấy tên là missthuymiss đưa lên youtube)

.

.
LS Trần Thanh Hiệp: Càng ra công sắp xếp càng làm lộ rõ sự bôi bác của cái gọi là nền công lý xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay. Không phải là chỉ cần cải tội danh là đủ mà phải nói rõ đã có những lý do nào khiến cho phải cải tội danh. Không phải là làm nhiều điều liên quan đến vụ án là không bôi bác. Mà phải làm đúng, làm đến nơi đến chốn để cho quyền của mọi phía được tôn trọng, để không bôi bác công lý. Nhưng các cơ quan điều tra, xét xử trong quá trình làm tội, xử tội trong vụ án Trần Anh Kim đều không hề mảy may có ý định tôn trọng, đừng nói thi hành, thủ tục tố tụng hình sự của của chính chế độ. Họ coi tự do, nhân phẩm của bị can, bị cáo như cỏ rác. Thậm chí, đến cả luật sư là người có nhiệm vụ phải bào chữa cho bị can, bị cáo cũng không chịu làm công việc của mình. Luật sư Đặng Ngọc Phúc được chỉ định để bênh vực cho ông Trần Anh Kim, không có tội nhưng bị buộc tội có thể mất mạng là tội âm mưu lật đổ chính quyền. Nhưng trước tòa luật sư Phúc không hề cất tiếng đả động gì đến tội danh chết người này, chỉ biết xin khoan hồng để giảm nhẹ thôi. Không ai chối cãi là nhà cầm quyền Hà Nội đã bỏ công bố trí để cho diễn vở tuồng đòi dân chủ hóa là mang tội làm loạn, đáng bị hình phạt nặng theo pháp luật, nhưng lại đã được hưởng hình phạt nhẹ nhất. Thật ra công phu này chỉ để che dấu sự thật là đàn áp việc đòi tự do dân chủ, bằng mọi giá, chứ không phải làm hiển lộ công lý mà bôi bác công lý. Làm sao lại có thể cho rằng bản án vừa tuyên trong vụ Trần Anh Kim là một bản án khoan hồng mà dư luận quốc nội, hải ngoại, quốc tế vẫn chờ đợi được?

Thanh Trúc: Nói gì thì nói, xâm phạm an ninh quốc gia ở bất cứ nước nào cũng là một tội không thể coi là chuyện nhỏ dễ dàng bỏ qua…
LS Trần Thanh Hiệp: Xin đừng lầm tội danh với tội phạm. Nếu Nhà nước muốn khép người dân nào vào một tội danh nào thì Nhà nước phải chứng minh đã có đủ tội chứng. Trong vụ xử ông Trần Anh Kim, nhà cầm quyền Hà Nội không trưng được bằng cớ rõ rệt ông Kim có tội, dù chiếu điều 88 hay điều 79 Bộ Luật Hình Sự, nhất là tại sao phút chót lại phải đổi tội danh nhẹ thành nặng. Những người ngồi xử ông Trần Anh Kim đã không dám trực diện với sự thật, chỉ một mực khẳng định rằng ông Kim đã xâm phạm an ninh quốc gia. Không thấy chứng minh xâm phạm như thế nào và có phải là có những hành vi có thể lật đổ một cách bất hợp pháp chính quyền nhân dân hay không. Vì nếu là lật đổ một cách hợp pháp, và nhất là thay thế một chính quyền không đích thực là của nhân dân thì, như ở bất cứ một nước tân tiến nào trên thế giới hiện nay, việc thay đổi ấy phải coi là không có tội. Những người luật sư có khả năng và đởm lược để mở ra một cuộc đối thoại tìm sự thật và vì công lý như thế, đã bị hoặc bỏ tù hoặc cấm không được hành nghề. Cho nên hậu quả chỉ còn là nền công lý bôi bác vì lạm dụng pháp luật để làm công cụ đàn áp thay vì thực hiện công lý, như đã thấy trong vụ án Trần Anh Kim.

.
Thanh Trúc: Xin cảm ơn luật sư và cũng xin được nhắc lại rằng ý kiến của Luật sư Trần Thanh Hiệp không nhất thiết phản ánh quan điểm của Đài ACTD.

.
Copyright © 1998-2009 Radio Free Asia. All rights reserved.

http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/Cannot-use-the-courts-to-crack-down-on-opposition-ttruc-01032010105437.html

.

Năm mới đầy thách thức

Nam Nguyên, phóng viên đài RFA
2010-01-02

Việt Nam bước vào năm dương lịch 2010 với nhiều thách thức. Năm cuối của thập niên thứ nhất thế kỷ 21 có vị thế quan trọng, là chìa khóa để người Việt Nam mở cánh cửa vào tương lai.

RFA PHOTO
Sinh viên Thanh niên Việt Nam biểu tình phản đối Trung Quốc xâm chiếm Hoàng Sa Trường Sa.

Đọc báo điện tử trong nước những ngày đầu năm, chúng tôi ghi nhận thông tin liên quan được các báo tải lên mạng như Tuổi Trẻ, Đầu Tư, Saigon Times Online, Saigon Tiếp Thị…

.
Chủ quyền quốc gia
Trong bài viết đầu năm dương lịch phổ biến cho báo chí, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhìn nhận chặng đường đầy khó khăn mà chính phủ và người dân Việt Nam đã vượt qua trong hai năm 2008-2009. Những bài học và kinh nghiệm rút tỉa được người đứng đầu chính phủ gút lại trong 5 điểm, trong đó nổi bật điều kiện phát triển bền vững là giữ ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an sinh xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh doanh. Ông Nguyễn Tấn Dũng thể hiện nhận thức về việc bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh trong khi tập trung ứng phó với các thách thức khó khăn về kinh tế xã hội. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng không xác định sự đe dọa chủ quyền quốc gia đến từ đâu, tuy nhiên vấn đề Biển Đông cùng tham vọng bá quyền của người láng giềng khổng lồ phương Bắc, được báo chí Việt Nam đề cập khá nhiều thời gian gần đây, sau giai đoạn bị cấm đoán cho đến giữa năm 2009.

.
Kinh tế, xã hội
Trong dự báo hồi phục mong manh của kinh tế toàn cầu, ông Nguyễn Tấn Dũng nhận định về hoàn cảnh Việt Nam, theo đó “với nền kinh tế có độ mở lớn, hội nhập sâu rộng với kinh tế thế giới và còn phụ thuộc khá nhiều vào các yếu tố bên ngoài thì độ rủi ro và tính bất định sẽ còn rất lớn.”
Đối với kế hoạch năm nay 2010, thủ tướng Việt Nam đề cập rất chi tiết. Tuy nhiên có thể thấy rõ 5 nhiệm vụ và giải pháp gồm: Tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; Tập trung mọi nỗ lực thúc đẩy đầu tư, tái cấu trúc nền kinh tế; Tập trung giải quyết các vấn đề xã hội bức xúc; Nâng cao năng lực chỉ đạo và tổ chức thực hiện; Tạo sự đồng thuận trong hệ thống chính trị.
Trong dịp trả lời Đài chúng tôi, khi nhận định về triển vọng năm 2010, kinh tế gia Lê Đăng Doanh từ Hà Nội đã phát biểu:
“Nền kinh tế Việt Nam đang đứng trước một cơ hội lớn và một thách thức lớn. Cơ hội lớn là nếu cải tổ nền kinh tế Việt Nam có thể tiến lên vượt bực là, nếu cải tổ và phát triển được lãnh vực giáo dục đào tạo thì người lao động Việt Nam sẽ có tay nghề cao hơn. Nền kinh tế Việt Nam có thể dịch chuyển vào những nấc thang phát triển cao hơn như là chế biến chế tác được sâu hơn và với công nghệ cao hơn có thể có giá trị gia tăng cao hơn.
Các lãnh vực khác như y tế thì chính phủ đã họp và thừa nhận rằng tình trạng quá tải về y tế chứng tỏ mức đầu tư về y tế của Việt Nam không theo kịp mức gia tăng dân số và mức đô thị hóa. Các yếu tố khác cũng đòi hỏi nỗ lực vượt bực như kết cấu hạ tầng, đường xá, điện năng, và còn đòi hỏi nhiều nỗ lực khác nữa để cho kinh tế và đời sống của người dân được tốt hơn.”

.
Vốn vay ODA
Sự thành công của Việt Nam trong những năm vừa qua cũng đưa tới thách thức lớn. Đất nước 86 triệu dân bước vào 2010 với vị thế quốc gia có thu nhập trung bình. Với sự xác định này, Việt Nam mất nhiều ưu đãi từ nguồn vốn viện trợ phát triển, tuy có nhiều kênh vay tiền hơn nhưng lãi suất có thể chỉ kém vay thương mại một ít. Những ngày cuối năm báo chí Việt Nam trích phát biểu của ông James Adams, Phó Chủ Tịch Ngân Hàng Thế Giới khu vực Đông Á-Thái Bình Dương, tán dương sự kiện “ trong vòng chưa đến bảy năm, Việt Nam chuyển dịch từ một quốc gia nghèo nợ nhiều sang vị thế một quốc gia có thu nhập trung bình”. Đánh giá này được đưa ra nhân dịp Việt Nam nhận được khoản vay lần đầu tiên trị giá 500 triệu USD từ Ngân hàng Tái thiết và Phát triển thuộc hệ thống Ngân hàng Thế giới. Tín dụng vừa nói nhằm giúp Việt Nam cải cách đầu tư công.
Báo Saigon Tiếp Thị điện tử gọi đây là những khoản vay mới với áp lực mới. Trở thành quốc gia đang phát triển có thu nhập trung bình, với GDP đầu người dự kiến đạt 1.200 USD trong năm nay (2010), Việt Nam có thể tiếp cận hàng loạt các kênh tín dụng của Ngân Hàng Phát Triển Châu Á, các quĩ phát triển của Pháp, Đức, Nhật. Tuy nhiên các khoản vay ODA này sẽ có điều kiện gần với điều kiện vay thương mại. Từ 1993 tới nay các khoản vay viện trợ phát triển nước ngoài mà Việt Nam nhận được không chịu lãi hoặc lãi suất ưu đãi rất thấp, thời hạn vay rất dài kèm ân hạn.
Vẫn theo SGTT điện tử, năm nay ngân sách nhà nước sẽ chi hơn 70.000 tỷ đồng để thanh toán nợ gốc và lãi riêng cho các khoản vay ODA. trong 5 năm từ 2011 đến 2015 Việt Nam sẽ phải trả nợ nước ngoài hơn 6 tỷ USD. Bộ Kế Hoạch Đầu Tư dự kiến nợ nước ngoài của Việt Nam từ 31 tỷ USD năm 2010 sẽ gia tăng lên 57 tỷ USD vào năm 2015.
Bài viết trên SGTT điện tử, trưng dẫn những con số tỷ đô la để cảnh báo áp lực trả nợ ngày càng gia tăng, cùng với cơ chế cho vay mới theo lãi suất thị trường, sau khi Việt Nam thăng hạng trở thành nước có thu nhập trung bình. Tờ báo kêu gọi thay đổi nhận thức về các dự án từ vốn vay ODA, nợ phải trả, không ai khác, chính là người dân.

.
Căn bệnh nhập siêu

Hàng ngoại đa số là hàng Trung Quốc tràn ngập thị trường Việt Nam

Bước vào năm mới căn bệnh nhập siêu cũng được đề cập khá nhiều. Tuổi Trẻ Online đặt câu hỏi “Liệu có cân đối được xuất nhập khẩu?”, câu trả lời còn ở phía trước và quả là khó khăn để xác định. Theo tờ báo, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam bắt đầu mất cân đối từ năm 2005 nhập khẩu năm đó cao hơn xuất khẩu chưa tới 3 tỷ USD, nhập siêu năm sau cao hơn năm trước, tới năm 2008 nhập siêu lên tới 18 tỷ USD. Đi vào chi tiết, những con số khô khan thể hiện nhiều sự thật khó ngờ. Việt Nam xuất siêu với hầu hết các nước tư bản như Mỹ, Pháp, Úc, New Zealand, tuy vậy với nước bạn Trung Quốc mức nhập siêu của Việt Nam đầy lo ngại. Mức nhập siêu với Trung Quốc gia tăng đều đặn từ 2003 đến nay, riêng 2008 Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc trị giá hơn 4 tỷ 500 triệu USD và nhập khẩu lên tới 15 tỷ 600 triệu USD nhập siêu khoảng 11 tỷ USD.
Tại sao cán cân thương mại Việt Trung lại mất cân đối nghiêm trọng như vậy, doanh nghiệp Việt Nam có nhu cầu nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc theo kiểu thuận mua vừa bán hay là vì còn có những yếu tố khác chi phối.
Kết thúc mục đọc báo điện tử đầu năm, chúng tôi xin trích lời TS Lê Đăng Doanh để tuyên dương người nông dân Việt Nam đã đưa hai vai đỡ gánh nặng suy thoái cho đất nước:
“Năm 2009 đã đi qua đối với Việt Nam với những thành tựu về mặt kinh tế nhẹ nhàng hơn, tốt đẹp hơn những dự báo ban đầu về tác động của cuộc khủng hoảng, đó là nền kinh tế Việt Nam đã có tăng trưởng, đến các quí cuối năm lao động đã có việc làm thêm và chỉ số giá cả chỉ dừng lại ở mức khoảng 7%. Đấy là những tín hiệu đáng mừng, có được những thành tựu đó là nhờ các nỗ lực chịu khó chịu khổ và năng động của người nông dân đã bảo đảm an ninh lương thực và đóng góp vào xuất khẩu đến 6 triệu tấn gạo, cũng như là thủy sản và các sản phẩm khác.”
Trang điện tử Việt Báo đưa tin, Bộ NN-PTNT loan báo kim ngạch xuất khẩu nông sản 2009 đạt 15 tỷ 400 triệu USD, vượt qua mục tiêu 14 tỷ USD do chính phủ ấn định. Đây là lãnh vực duy nhất của cả nền kinh tế có thành quả cao hơn trông đợi. Theo Đầu Tư Online tổng thể bức tranh xuất khẩu nông sản 2009 là sự đan xen giữa các gam màu sáng tối, bên cạnh sự vượt trội về lượng của một số mặt hàng như gạo, là sự sụt giảm đáng kể về kim ngạch của nhóm hàng nông sản chủ lực.
.
Copyright © 1998-2009 Radio Free Asia. All rights reserved.

http://www.rfa.org/vietnamese/programs/ReviewOnlineDomesticPress/New-year-new-challenge-nnguyen-01022010095958.html

.